Üsküdar Balıkçılar Çarşısı, İstanbul'un önemli balık pazarlarından biri. 1 Eylül'de balık avının başlamasıyla İstanbul Anadolu Yakası'nın bu renkli çarşısı canlandı. Palamut henüz az çıktığı için tanesi 15-20 lira. Hamsi 6, istavrit 5 liraya satılıyor. Hamsi daha çok talep görüyor. Ama balıkçılara göre henüz alışveriş patlamadı. Balık tüketimi alışkanlığı hala çok düşük. İthal uskumru ucuz fiyatı ile hem tezgahta, hem balık-ekmekte daha çok tutuluyor.
Hamsi ve istavritin yoğun olarak yakalandığı şu sıralarda palamut fazla çıkmadığından diğerlerine göre oldukça pahalı. Üsküdar Balıkçılar Çarşısı'nda, palamudun tane fiyatı 15 ila 20 lira arasında değişirken istavritin kilo fiyatı 5 lira, hamsi ise 6 lira.
Çarşıda şimdilerde dört balıkçı dükkânı hizmet veriyor. Üsküdar'ın merkezinde yer alan Balıkçılar Çarşısı'nın esnafını sadece balıkçılar oluşturmuyor. Kasap, kanatçı, şarküteri ve fırın gibi dükkânlar da mevcut.
Çarşı'da dört balıkçı dükkânı hizmet veriyor. Bunlardan Kardeşler 2 Balıkçılık'tan Kenan Aktunç balık müşterisinin eskiye oranla yarı yarıya düştüğünü söylüyor. ''İnsanlar balık almak için çarşıya gelmiyor. Evlerinin yakınlarındaki marketlerden alışveriş yapıyorlar.'' Çarşı'nın en büyük sorununun Marmaray Projesi ile Üsküdar'da trafiğin aksaması olduğunu ileri sürüyor.. ''Trafik kapalı olduğundan dışarıdan müşteri gelmiyor. Aynı zamanda arabaların park yapacağı bir alanın da olmaması itici bir etken, gelen müşterinin arabasının çekilme ihtimali var. Bu nedenle de işlerimiz düşük,'' diyor.
Kardeşler Balıkçılık'tan Ertuğrul Özmeral, Üsküdar Balıkçılar Çarşısı'na 43 senesini vermiş. Yılların tecrübesine dayanarak, ''Balık satışlarının düşüşü aslında 1999 depreminden sonra yaşandı. Depremin ardından yaşanan ekonomik çöküşle, insanlar balık alamadı. Bugün hâlâ bunun etkisinin sürdüğünü düşünüyorum. Balık alamadıkları için yavaş yavaş bu kültür de yok oldu. Yeni nesil, balık tüketimini bilmiyor. Harcamalarını teknolojik yönde yapıyorlar,'' diyor ve ekliyor: ''Nedenini hâlâ anlayamadığım bir sorunumuz ise, halkın pahalı balığı almamasının yanı sıra ucuz olan balığı da almaması.''
Boğaziçi Balıkçılık çalışanlarından Yaşar Demir ise geçtiğimiz seneye göre balığın daha fazla ve daha ucuz olduğunu ve daha da ucuzlayacağını beklediklerini söylüyor. Yine Boğaziçi Balıkçılık'tan İsmet Yıldırım ise, ''İnsanlar işsiz, para kazanamıyorlar. Dolayısıyla balık da alamıyorlar. Balığın pahalı olma sebeplerinden biri de bu, alınmıyor olması. Eğer ki ben de balıkçılık yapıyor olmasaydım, balık alamazdım. Palamudun tanesine 20 lira verecek güç çoğumuzda yok, tanesi 2,5 lira olan ithal uskumruyu da tezgâhımıza koyuyoruz. Palamut alamayan onu tercih ediyor.'' diyor.
Dalyan Balık Evi çalışanı Ali Yıldırım, ''Balık av yasağının kalkmasıyla satışlarda artış var lakin çok fazla diyemeyiz. Fiyatlar çok düşük değil. Özellikle palamut tercih edilmiyor. İstavrit ve hamsi en fazla satılan çeşitlerimiz.'' Lakerda ve çirozun bugünkü durumunu ise şöyle değerlendiriyor: ''Çiroz ve lakerda çok nadir bulunuyor burada. Türkiye'de uskumrunun tükenmesi bunun bir nedenidir. Bu nedenle fazla yapılmıyor. Bugün iyi bir lakerdanın kilo fiyatı 80 ila 100 lira arasında değişir. Daha ucuza da bulunabilir ama istavrit gibi balıklardan yapılıyor.'' diyor.
Üsküdar Balıkçılar Çarşısı'nın tek balık lokantası olan Veli Balık muhasebecisi Doğan Bilge, ''Çarşı'daki tek lokanta olduğumuzdan avantajlıyız. Şu günlerde satışlarımız da iyi. Av yasağının kalkmasıyla satışlarımız arttı. Ancak yine de en fazla, 4 liraya sattığımız ekmek arası ithal uskumru tercih ediliyor.'' diyor.
Üsküdar Balıkçılar Çarşısı'nda balıkçıların yanı sıra iki de kasap dükkânı var. Tercih Et Market ve Hacıoğlu Et, aynı kişilere ait. Yani aralarında rekabet yok. Çalışanlardan Murat Önre kasap dükkânının Balıkçılar Çarşısı'nda açılma sebebinin kalabalık olmasına bağlıyor, ''Kalabalık olduğu için Çarşı'yı tercih ettik. Ama Balıkçılar Çarşısı'nın kalabalığını müşteriler oluşturmuyor. Bir geçiş yolu olarak kullanılıyor ya da bakıp çıkılıyor. Bu nedenle beklediğimiz şekilde yüksek satışlarımız olmadı. İşlerin düşük olma sebeplerinden biri de süper marketlerin açılmasıyla halkın kendi semtlerindeki market kasaplarını tercih etmesi. Tabii balık avı yasağının kalkması da bugünlerde satışlarımızı oldukça etkiledi.''
Balıkçılar Çarşısı'nın eski müşterilerinden Adnan Gür ise, ''Palamut almak için geldiğim Çarşı'dan hamsi almış olarak çıkıyorum. Televizyonda palamudun fazla çıktığını ve ucuzladığını duymuştum. Çarşı'ya geldiğimde durumun böyle olmadığını, palamudun az çıkıp, fiyatının da pahalı olduğunu gördüm. Bu nedenle tercihimi değiştirmek zorunda kaldım.'' diyor.
EurActiv
