Üsküdar sadece bir semt değil, tarihe geçmiş sanatçıların evi. Halide Edib'in romanı Sinekli Bakkal'a da ilham olan bu semtte yaşayanlar Üsküdarlı Meşhurlar Ansiklopedisi'nde toplandı.
Türk edebiyatının en önemli yazarlarından Halide Edib Adıvar'ın sinemaya da uyarlanan Sinekli Bakkal romanın ilhamını Üsküdar'dan aldığını biliyor muydunuz? Adıvar, anılarında çocukluk ve gençliğinin geçtiği Üsküdar'ı ''Şemsi Paşa'daki o evde Ramazan gecelerinde Ahmet Ağa beni Karagöz'e götürürüdü. Üsküdar Çarşısı'nda büyük bir kahvede oynarlardı. Sokakları kalabalık kız erkek alay alay çocuk hatta büyükler kahvenin bahçesine dalarlardı. Sinekli Bakkal'daki Kız Tevfik, bu akşamların bende bıraktığı intibahtan hayli şey almıştır'' diye anlatıyor. Üsküdar sadece ona değil çok sayıda sanatçıya ilham olmuş bir semt. Dünyanın pek çok yerinde sanatçılara ait evlerin müzeye dönüştürülerek kamuya açılması gibi Üsküdar Belediyesi de semtte yaşamış isimleri akademisyenlerin hazırladığı, Üsküdar Meşhurlar Ansiklopedisi'yle ölümsüzleştirdi. Bu özel kaynak İstanbul'un en eski ve güzel semtlerinden Üsküdar'da yaşamış, isimleri bir araya getiriyor. Kimler yok ki bu semtte yaşamışlar arasında. Adile Naşit, Mehmet Akif Ersoy, Ece Ayhan ansiklopedide yer alan 400'e yakın ismin sadece birkaçı. Üsküdar Belediye Başkanı Mustafa Kara önsözde böyle bir ansiklopedi çıkarmaya neden ihtiyaç duyduklarını şöyle özetliyor, ''Üsküdar'a ve ülkemize emeği geçmiş değerli şahsiyetlerin hem bir envanterini çıkarıyor hem de gelecek nesillerin bilgisine sunuyoruz. Yaşadığımız şehre aidiyet bağlarımızı güçlendireceğine inandığım bu eser çok kıymetli hocalarımızın uzun süreli çalışmaları sonucu hazırlandı.'' Kitabın editörü Yard. Doç. Dr. Alim Kahraman, 15. yüzyıldan günümüze Üsküdarlı tanımına girebilecek isimleri seçtiklerini, mezarı Karacaahmet'te bulunanları da buna dahil ettiklerini söylüyor.
VE DAHA NİCELERİ
- Adile Naşit/Oyuncu
- Hoca Ali Rıza Bey/Ressam
- Nurullah Ataç /Yazar
- Yusuf Atılgan /Yazar
- Neyzen Aziz Dede
- Yahya Kemal Beyatlı/Şair
- Sevim Burak/Yazar
- Faruk Nafiz Çamlıbel/Şair
- Asaf Halet Çelebi/Yazar
- Feyhaman Duran/Ressam
- Tarık Buğra/Yazar
- Fazıl Hüsnü Dağlarca/Şair
- Ece Ayhan/Şair
- Mehmet Akif Ersoy/Şair
- Halil Paşa/Ressam
- Cevat Şakir Kabaağaçlı/Yazar
- Ali Rifat Çağatay/Müzisyen
- Necip Fazıl Kısakürek/Şair
- Memet Fuat/Yazar
- Cemil Meriç/Yazar, düşünür
- Nezihe Meriç/Yazar
- Nedim/şair
- Oktay Rifat/Şair
- Recaizade Mahmut Ekrem/Yazar
- Samipaşazade Sezai/Yazar
- Haldun Taner/Tiyatrocu
- Mustafa Düzgünman/Ebru sanatçısı
- Abdülhak Şinasi Hisar/yazar
Üsküdar Hazinesi
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın eserlerinde Üsküdar özel bir yer etmiş. En ünlü örneği Huzur romanında roman kahramanları Mümtaz'la Nuran'ın yaşadığı aşkın en güzel günlerinin Üsküdar'da geçmesi. Yazar romanda ''Üsküdar bir hazine idi. Bir türlü bitmiyordu'' diyor.
Şeker Ahmed Paşa
Türk resminin öncülerinden 1841 doğumlu Şeker Ahmed Paşa'nın çocukluğu ve gençliği Üsküdar'da geçmiş. Ünlü ressamın resimleri de Küçüksu Kasrı'nda Beylerbeyi Sarayı'nda yapılmış.
'Sizlere Ömür'
Şair Can Yücel uzun yıllar Kuzguncuk'ta yaşadı. Sizlere Ömür şiirinde: ''Vakit saatin üstündeydi/Saatin altında Üsküdarlı/Eski dertleri depreşmiş/İpek mendil içindeydi/İpek mendil sol cebinde (...)'' diyor.
İsmail Dümbüllü
Ansiklopedide geleneksel halk tiyatrosunun kurucu ismi İsmail Dümbüllü'den, ''Adı Üsküdar'la özdeşleşmiş olan Dümbüllü, Üsküdar'da sahnelediği oyunları, eski tulumbacılardan Çamur Şevket'le esprileşmeleriyle hatırlanan bir simadır'' diye bahsediliyor.
Çengelköy Resmi
Çengelköy doğumlu ressam Halil Paşa, 1918'de Venedik'teki resim sergisine Çengelköy'ü gösteren bu eseriyle katıldı.
