12 Eylül'de sandıktan beklenmedik derecede kuvvetli bir evet çıktı. Referandum öncesi beklentiler sandıktan'evet' çıkacağı yönündeydi ancak fark konusunda değişik tahminler vardı. En iyimser tahmin 45-55 arası 10 puan idi. Çoğu araştırmaya göre ise aradaki fark bir at boyu kadardı. Hatta 'hayır' çıkacak diyenler bile vardı.
Sandıklar açıldı. %58 Evet, %42 Hayır çıktı. Tam 16 puanlık bir fark..! Yani kuvvetli bir EVET...
Bu oran Kılıçdaroğlu aşısının tutmadığının delili oldu. Oysaki CHP nin referandum kampanyası, 2011 seçimlerine hazırlık gibiydi. Meydanlarda Anayasa değişikliği hariç herşeyi konuşmuştu Kılıçdaroğlu... Asıl amaç kuvvetli bir hayır oyu ile referandumun meşru'luğu sorgulamak, seçmenin CHP iktidarına inanmasını sağlayarak, 2011 seçimlerinde partisinin önünü açmaktı ama olmadı.
Bu açıdan bakıldığında %78 katılım ve %58 evet çok önemlidir, çünkü bu oranlar meşruiyet tartışmalarını bitirmiştir. Sonuç Türkiye açısından ortalama beklentilerin üzerindedir.
Ancak referandum gecesi sonuçlardan çok, Kılıçdaroğlunun oy kullanamaması konuşuldu. Bu bir ilkti tüm Dünya'da. Ana muhalefet partisi başkanı olarak 3 ay boyunca Yaklaşık 72 il, 200 ilçe'de vatandaştan hayır oyu isteyeceksin, sen kullanmayacaksın!
Başbakan referandum gecesi yaptığı konuşmada Bülent Arınç'ın yaptığı hatayı tekrarlamadı. Yüzde 58'i tek başına sahiplenmedi, okyanus ötesi dahil destek verenlere tek tek, isim isim teşekür etti.
Kılıçdaroğlu ise %42 'yi neredeyse tek başına sahiplendi. Biraz yüzü kızararak başarılı olduklarını söyledi, hezimetin de verdiği moral bozukluğuyla 'Hayır ortağı' MHP'yi bir kalemde sildi, attı.
Bahçeli yazılı açıklama yapmayı tercih etti. Boyunun ölçüsünü tam alamamış olacak ki, erken seçim istedi. Referandumdan en zaralı çıkan partinin MHP olduğunun farkında değilde herhalde. Hayır kampanyasını birlikte yürüttüğü CHP, sonuçlar açıklanınca ortağını yolda bırakıvermişti.
MHP gibi muhafazakar bir tabana sahip parti, Cihan Paçacı, Deniz Bölükbaşı, Oktay Vural, Mehmet Şandır gibi isimlerle ulusalcı CHP'nin peşine takılırsa, ilk yapılacak seçimde baraj altında kalır.
Referandum sonuçlarını İstanbul belirledi. En çok seçmene sahip olan şehirdeki tablo, son yerel seçimlerden farklı değildi. Yüzde 55 evet'e karşılık, Yüzde 45 hayır. Genel olarak partiler oy oranlarını korumuş gibi görünüyor. 39 ilçenin 27 sinde Evet, 12 sinde ise hayır çıktı.
Bir zamanlar sağ partilerin kalesi olan Üsküdar'daki tablo ise beklentilerden çok farklıydı. Evetler %54 olsada yetersizdi. Bu oran hem İstanbul, hemde Türkiye ortalamasının altında kaldı.
Beklenmeyen bir şekilde hayır oyları yüksek çıktı. 155.904 evet'e karşılık, 132.188 hayır oyu kullanıldı. Son mahalli seçimlere bakıldığında sadece AK Parti ile Saadet Partisi'nin oy toplamı yüzde 54'ü geçiyordu. Referandumda 'evet' yüzde 54.12, 'hayır' ise yüzde 45.88 çıktı.
Türkiye genelindeki bir çok il ve ilçede ağırlıklı olarak EVET rüzgarı eserken, Üsküdar gibi yıllardır sağ partilerin kalesi olan bir ilçede %46 hayır çıkması, %54 evet 'den çok daha manidardır. Üsküdar'da rüzgar Türkiye'nin tersine esiyor. Gelecek yıl yapılacak genel seçimlerde Üsküdar'dan çıkabilecek sonuç kimseyi şaşırtmasın.
Sonuçlar ne olursa olsun, Erdoğan, Kılıçdaroğlu, Bahçeli ve diğerleri şunun farkına varmıştır umarım; Bu ülkede %42 darbeci olmadığı gibi, %58 'de vatan haini değildir.
Son söz olarak; Üsküdar34 sitesi olarak referandum öncesi yaptığımız Ankette 0,8 yanılma payıyla neredeyse tam sonuç yakaladık. Sanal ortamda yapılan anketlere Dünya'nın ve Türkiye'nin her tarafından oy verilebildiğine göre sadece Üsküdar için anket yapmak neredeyse imkansız. Bu açıdan bakıldığında referandum anketimiz tam isabet oldu. Oy veren IP adreslerini dikkatlice takip eden ve birden fazla oy kullanarak anketi manipüle etmek isteyenlere engel olan editörlerimizi kutluyorum. Ayrıca seçim gecesi referandum sonuçlarını canlı olarak verdik. Zaman zaman yoğunluk nedeniyle sitemize erişim sorunu oldu. Üsküdar34 ekibi olarak tüm okurlarımıza yoğun ilgi ve anlayışları için dolayı teşekür ederiz.
Ali Süzen
