Aslında ülkemizde tarihi film çekimleri oldukça kıt. Son dönem Murat Saraçoğlu?nun yönettiği 120 çocuk en iyi örneklerinden birisi. Son Osmanlı Yandım Ali, Can Dündar ın Mustafa filmi ve birkaç örnek. Can Dündar da çok çekti yersiz eleştirilerden. Bu tür filmler yapıldığında insanlar politik duruşlarına göre filmlere karşı duruş sergiliyorlar.bence bu tarihi dönem filmlerini bir insanın yönettiğini bakış açısını da yorumunu da bu filmlere kattığını unutmamamız gerekiyor. Muhteşem Yüzyıl dizisi olumlu olumsuz öylesine eleştiri aldı ki, gündemin başköşesine oturuverdi. Yerli dizi seyretmeyen bir izleyici olarak bunu seyretmem beklenmezdi ama bir kez izlediğimde dönemle ilgili detayları fark ettiğimde ilgimi çekti işte o haftadan beri Çarşamba akşamları beklediğim bir dizi oluverdi.
Geçen hafta Rodos seferini izledik ve Kanuninin çevresinde bilim insanlarının yöneticilerinin hep birlikte nasıl kararlar aldıklarını deniz kuvvetlerinin istihkam birliklerinin neler yaptıklarını izledik. Bizler tarihimize çooook önem veren insanlar olduğumuzu her alanda belirtmeye bayılırız ama bunun gereklerini pek yerine getirdiğimiz söylenemez. Osmanlı dönemi savaş gereçleri okçuluğu toğçuluğu hakkında ne doğru dürüst bilgi var nede bilgili insanlar var. Bir dönem okçuluk sporunun ilkeldir deyip yasaklandığını biliyor muydunuz ? Ama Avrupa?bu işlerin Üniversitelerde kürsüleri var uzmanları var. Umarım kuru kuru tarih sevgisini bırakıp icraat da yapmaya başlarız.
Sultan Ahmet camisinin karşısında bir müze var İslam Eserleri Müzesi, burası Kanuninin Sadrazamı İbrahim paşa tarafından yapılan bir saray rivayet sınırlarının Adalet sarayının olduğu yere kadar büyük olduğunu belirtiyor. Kısaca Parga?lının bilisel ve entelektüel kişiliğini takip ettiğim diziden etkilenerek kendisi hakkında topladığım bilgileri okuyucularımla paylaşmak istedim. İzleyenler aşk öykülerinin yanında tarihi pek çok öykü ve gerçekle karşılaşıyorlar bu açıdan izlemelerini tavsiye ediyorum.
Yalnız bu tartışmaların ?harem? ile sınırlı olması, maalesef ki üzücü. Oysa ki dizide adı geçen birçok isim, Osmanlı tarihinde,önemli yer tutarlar. Ne yazık ki toplumumuzda, öğrenme isteği ve okuma merakı yeterince gelişmediği için tartışmalar bu dar çerçeve ile sınırlı kalıyor. İşte bu çerçevenin dışına çıkmak adına, dizide adı geçen ve Osmanlı tarihinde olumlu ya da olumsuz yer edinen isimler hakkında bir derleme bulacaksınız bu satırlarda. Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan hakkında oldukça çok bilgi, belge, yazı okunduğu, belgeselleri yapıldığı için geniş kesimler tarafından çok bilinmeyen kişileri tanıtacağız. Bu isimlerden ilki Parga?lı İbrahim.
Pargalı Damat İbrahim Paşa (Makbul İbrahim Paşa, Maktul İbrahim Paşa)
Pargalı Damat İbrahim Paşa (1493-15 Mart 1536) Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde 1523-1536 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
Bugün Yunanistan?da kalan Parga yakınlarındaki bir köyde doğdu. 6 yaşında İstanbul?a getirildi. Kanuni?nin şehzadeliği sırasında Manisa?da onun maiyetinde bulundu. Kanuni İbrahim Paşa?yla beraber yemek yer, yan yana konmuş yataklarda beraber yatar kalkardı. Kanuni padişah olduktan sonra onunla birlikte İstanbul?a geldi ve Osmanlı Devletinde çeşitli görevlerde bulundu.
1521′de Belgrad?ın Fethinde görev aldı. 1522′de Rodos seferine katıldı. 1523′te o zamanki usullere aykırı bir şekilde sadrazamlığa getirildi. 1524′te Kanuni?nin kız kardeşi Hatice Sultan ile evlendi. Mısır?da asayişi sağlamakla görevlendirildi ve kendisine Mısır Beylerbeyi unvanı verildi. Macaristan seferine katıldı ve Mohaç Savaşının kazanılmasında önemli rol oynadı.
Daha sonra Anadolu?daki isyanları bastırmakla görevlendirildi. Anadolu?da aldığı tedbirlerle isyanları sona erdirdi. I. Viyana Kuşatması ile sonuçlanan 2. Macaristan seferine katıldı. Avusturya İmparatorunu Osmanlı Sadrazamına eşit sayan 1533 tarihli İstanbul Antlaşması?nın müzakerelerini yürüttü. Safevilere karşı düzenlenen Irakeyn seferine katıldı. Tebriz?i aldıktan sonra Kanuni?ni kuvvetleri ile birleşti ve Bağdat?ın fethinde görev aldı.
Pargalı, frenk, damat, makbul ve maktul lakaplarıyla anılan İbrahim Paşa, Irakeyn Seferi sırasında yaptığı bazı uygulamalar sebebiyle Padişahın güvenini kaybetti. Bazı tarihçilere göre Kanuni?nin eşi Hürrem Sultan ve defterdar İskender Çelebi?nin kötülemelerinin de bunda etkisi oldu. 15 Mart 1536 akşamı Kanuni her zamanki gibi İbrahim Paşa?yla akşam yemeği yedi. Ertesi sabah cesedi sarayın önünde boğulmuş olarak bulundu. Yaygın inanış, Hürrem Sultan?ın padişah üzerindeki nüfuzu bakımından kendisine rakip olarak gördüğü için öldürttüğü, hatta bizzat kendisinin öldürdüğüdür.
13 sene sadrazamlık yapan ve Farsça, Rumca, Sırpça ve İtalyanca bilen İbrahim Paşa, bugün Türk ve İslam Eserleri Müzesi olarak kullanılan İbrahim Paşa Sarayından başka, İstanbul Mekke Selanik, Hezergrad (Razgrad) İbrahim Paşa Camii ve Kavala?da Cami Mescid Mektep Medrese Zaviye Hamam ve Çeşme gibi eserler inşa ettirmiş ve bunlara vakıflar tahsis ettirmiştir.
Kanuni Fransa kralına bir mektup yazacak o bölümü sabırsızlıkla bekliyorum. Sıkılmadınız mı zengin konaklarında geçen karmaşık aşk öykülerinden ,daha çok tarihi dizlerde buluşmak üzere.
Yalçın SOYSEVİNÇ
