Amaç 2023'e kadar riskin sıfırlanması
Merhabalar,
Kentsel dönüşümle ilgili bu bölüme yorumlarıyla, soru ve öneriyle katkıda bulunan herkese öncelikle çok teşekkür ediyorum. Benzer sorulara ayrı cevaplar vermemek düşüncesinden hareketle sorulara 15 günde yani ayda 2 kez cevaplamayı düşünüyorum.
Yazımda 6306 sayılı yasanın nasıl bir anlayış ve yaklaşımda olduğunu anlatmaya çalışacağım. Bu çerçevede dönüşüm daha kolay anlaşılır hale gelecek ve çözümü birlikte bulacağız.
Yasa ile 2023 e kadar olan süreçte deprem riskli ( geniş manada afet riskli ) binaların riskinin sıfırlanması amaçlanmaktadır. Bu noktada organizatör bakanlık olan Çevre ve Şehircilik bakanlığı dönüşümün bir an önce en sağlıklı şekilde çözümü için olabildiğince devlet katkısı anlamında teşvikler sunmaktadır. Çok önemli teşvikler olmasına rağmen tek başına bu katkı yeterli değildir. Çözümün gerçekleşmesi üçlü saç ayağı ile mümkündür. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı üzerine düşeni yaptı, yapmaya da devam ediyor. Çözüm için bina sahiplerinin ve belediyelerin de bu çözüme olabildiğince katkı sunmaları gerekecektir. Bina sahiplerinin çoğunluğu hiçbir katkı sunmadan binamız yenilensin, deprem riskinden kurtulalım şeklinde düşünmektedir. Belediyeler ise kat artışı ya da daha doğrusu emsal artışıyla birim alana düşen konut ve insan yoğunluğunu daha da artırmak istememektedir. Üzerlerinde şehri sağlıklı yönetmenin ve yaşamı daha da içinden çıkılmaz hale getirmeme sorumluğu vardır. Emsal artışı verilen her bir parsel kent yaşamını zorlaştıracaktır yani yollar, parklar otoparklar eğitim alanları ve altyapı daha da yetersiz hale gelecek, başta trafik olmak üzere sorunlar daha da ağırlaşacaktır. Bu düşüncelerden hareketle belediyeler emsal artışı yaklaşımlı çözüme şu an tam hazır değiller.
Çözüm nasıl olacak? Bazı yorumlarda dostlarımız haklı olarak şunu diyorlar belediyeler müteahhit payı kat artışını vermezlerse bu iş nasıl olacak diyorlar. Gerçekten imkanı olmayanlar için önemli bir konu. bu konu belki de sorunun ve çözümün en can alıcı noktası. Vatandaşın konutu şu anki haliyle örneğin 100 lira değerinde ve ayrıca deprem riski de taşıyor. Yeniden yapılınca dönüşünce değeri artacak örneğin 150-200 lira olacak, ayrıca deprem riskinden kurtulacak, yeni binada daha güzel ve daha güvenli olarak oturacak. Kentsel dönüşümün avantajlarından faydalanarak böyle bir imkana kavuşmak için şartlarını zorlayacak. Bir miktar devlet kredi imkanlarından faydalanmaya çalışacak, bu olmuyorsa konut alanı biraz daha küçük olmasına yada biraz daha az değerli yerden olmasına razı olacak. Bunlarda olmuyorsa parasını alıp başka bir semtten daire alacak. Yani bunlar vatandaş açısından alternatif çözümler. Diğer bir çözümü yine bakanlık öneriyor diyor ki küçük olan parsellerinizi komşularınızla birleştirin. En az 1000 m2 olsun. Hatta çok daha fazla parselleri birleştirin belediyelerinizle görüşün, belediye bu birleşmiş büyük parsel adalarına yeni imar düzenlemesi yapsın. Nasıl mı? Birleşen parsellerden oluşan ada alanından yatayda yolların genişlemesine veya diğer sosyal donatılara yer terk edin. Kamu yararına terk yapın. Belediyeler bu terklerden faydalanarak kentsel dönüşümü gerçekleştirsin. Yani sadece binalar yenilenmekle dönüşmekle kalmasın kentlerde rahatlasın dönüşsün diye düşünülmektedir. Yatayda kamuya alan terk eden vatandaşa dikeyde kat artışı emsal artışı verilsin, ne kadar çok yatayda terk edilirse o kadar çok dikeyde verilsin diye basına yansıyan bakanlığın görüşü önerisi vardır. Bu görüş bakanlığın resmi görüşü değil, bina sahiplerine ve belediyelere önerisi. Şu anda mevcut yasada bu önerinin henüz yeri yok, bakanlığın çözüm önerisi olarak bekliyor. Bunu gerçekleştirecek olan belediyelerdir. Belediyeler bu öneriye sıcak bakar mı? Bakmaz mı? Parsel birleştirmeleri mümkün olan binaların sahipleri bu konuyu belediyeleriyle görüşürler ve belediyelerden olumlu sonuç alabilirler ise o durumda vatandaşın cebinden para çıkmadan yada çok az katkıyla dönüşüm hem vatandaş lehine hem kamu lehine gerçekleşir. Bina sahipleri belediyeler ile görüşmelerinde belediyelerden olumlu cevap alıyorlar ise bu çözüme katkı sunsunlar. Olumlu cevap alamazlar ise bu durumda bakanlığın teşviklerinden ve kendi katkılarından faydalanmaya bakacaklardır.
Diğer yoğunluklu sorular da Boğaziçi imarıyla ilgili gelmektedir. Boğaziçi imarının etkilediği alanlardaki durum karmaşık genel imar sorunudur. Benimde kimsenin de akıl erdiremediği saçma sapan durumlar söz konusu. Bu sorunun çözümü tek başına belediyeleri aşıyor. İlçe belediyeleri, büyükşehir belediyesi ve ilgili bakanlıkların çözüm için konsensüs oluşturmaları gerekmektedir. Bu sorunun acil çözümü için vatandaşların ilgili tüm kurumlara dilekçe yağdırmaları ve basının konuyu gündemde tutması gerekir diye düşünüyorum. Bir kardeşimiz çok haklı olarak şunu yazmış. Deprem beklemez, ne zaman geleceği belli olmaz demiş çok doğru söylemiş depremin ne zaman geleceği bilinmiyor. Vatandaşın hayati tehlikesinin olduğu yerde daha ne bekleniyor! O nedenle bu karmaşık sorunun ilgili kurumlarca çok acilen çözülmesi gerekiyor. İlçe belediyelerinin de artık bu sorunun çözümünü zorlamaları çaba sarf etmeleri gerekiyor diye düşünüyorum. İlgili kurumlar nezdinde ben de bu konuda çaba sarf edeceğim.
Değerli dostlar, değerli kardeşlerim, İşte biz birlikte burada kendi ilçemizde Üsküdar'ımız da çözümün başlangıç noktasındayız, kentsel dönüşüme duyarlı bir basınımız var. Kentsel dönüşüme ve halkına bu sayfayı ayıran duyarlı gazetemizi Üsküdar 34 Haber Sitesi ve Üsküdar Postası'nı kutluyorum. İnşallah zamanla kentsel dönüşüm ve sorunlarını manşetlere de taşırlar, taşınması da gerekir. Malumunuz dünya hızla değişiyor, şehirler özellikle de İstanbul'umuzun nüfusu hızla artıyor. İstanbul da belediyeler pek çok sorunla adeta boğuşuyor. Belediyelerimiz hızlı değişime, hızla artan nüfusa ve paralelinde artan sorunlara gerçekten yine çok güzel çözümler hizmetler üretiyorlar ama yetersiz kaldıkları da oluyor. Yeni yapılar daha sağlıklı, yeni yerleşim alanları çok daha güzel ve yaşanabilir olarak düzenleniyor ama eski yerleşim yerlerinde sosyal donatılar çok yetersiz ve trafik de perişan. Özellikle ilçemizde yoğun olan eski yerleşim alanlarında dönüşümün sağlıklı olması için bu yasa bir fırsattır. Hep birlikte bu yasaya sahip çıkmamız her şeyden önce vatan borcudur. Yaşadığımız kentimizi çocuklarımıza gelecek kuşaklara sürdürülebilir yaşanabilir, daha güzel, daha modern, daha kaliteli müreffeh olarak devretmek için kentsel dönüşüme daha fazla destek vermeliyiz, çevremizi de bu dönüşümde bilinçlendirmeliyiz.
Herkese daha güzel bir gelecek diliyorum. Saygılarımla...
